การทำเสน่ห์

การทำเสน่ห์

                  เป็นที่ทราบดีว่าหากจะพูดถึงวรรณคดีเรื่องลิลิตพระลอ ก็คงจะชวนให้คิดถึงไสยศาสตร์ที่ปู่เจ้าสมิงพรายเสกขึ้นมาเพื่อทำเสน่ห์ยาแฝดให้พระลอมาหลงรักพระเพื่อนพระแพง ซึ่งจากประเด็นนี้เราจะเห็นว่าการทำเสน่ห์ยาแฝดนั้นเป็นลักษณะไสยศาสตร์ที่ไทยได้รับอิทธิพลมาจากไสยศาสตร์เขมร เพราะแต่เดิมไทยนั้นใช้ไสยศาสตร์ในลักษณะของการป้องกันตัว รักษาตัว

                 ด้วยความรูปงามของพระลอ จึงทำให้พระเพื่อน พระแพงหลงเสน่ห์พระลอ และคิดจะทำเสน่ห์ใส่พระลอแต่การทำเสน่ห์ในกษัตริย์ซึ่งเป็นสมมุติเทพและมีเทวดาประจำเมืองคอยปกปักรักษานั้น ทำได้ยากยิ่งต้องหามือชั้นครูมาทำจึงจะสำเร็จ นางทั้งสองจึงไปขอความช่วยเหลือจากปู่เจ้าสมิงพรายให้ทำเสน่ห์ใส่พระลอและด้วยความเป็นบรมครูทางเสน่ห์ มีความงาม ทั้งหน้าตาและรูปร่าง เมื่อธิดาทั้งสองเห็นปู่เจ้าสมิงพรายถึงกับแอบชื่นชม เพราะปู่เจ้าสมิงพรายเองท่านก็เป็นชายงามที่สำเร็จวิชาเสน่ห์ทุกกระบวนยุทธ สิ่งที่ถือเป็นจรรยาบรรณของบรมครูเสน่ห์ในครั้งนั้นก็คือ พระเพื่อนพระแพงเสนอให้สมบัติรัตนะมากมายแก่ท่าน แต่ด้วยความที่เป็นเทพและไม่ต้องการอามิสรางวัล จึงขอรับแค่หมากที่นางทั้งสองนำมาถวายพอ และการทำเสน่ห์ใส่พระลอก็เริ่มต้นขึ้น พระเพื่อนพระแพงได้ไปพบปู่เจ้าเพื่อขอให้ทำเสน่ห์ให้พระลอหลงใหล จากบ้านเมืองมาหานางที่เมืองสอง ปู่เจ้าสมิงพรายได้เข้าฌาน เพื่อจะได้รู้ว่าควรจะต้องช่วยทำเสน่ห์ให้หรือไม่ ปรากฏว่า แต่ปางก่อนนางทั้งสองทำบุญแล้วแสดงความปรารถนาขอพึ่งบารมีของปู่เจ้าเสมอ ๆ แต่บุญที่นางทั้งสองทำไว้นั้นอยู่ในสภาพที่ไม่สมบูรณ์สม่ำเสมอ การที่ปู่เจ้าสมิงพรายจะช่วยเหลือให้นางสมปรารถนา ได้พระลอมาครอบครองนั้น ถึงจะเป็นผลสำเร็จก็จริง แต่ก็ไม่สมบูรณ์ เพราะเป็นผลกรรมของเจ้าตัวเอง บทบาทของปู่เจ้ามีอยู่ที่ทำเสน่ห์ให้พระลอลุ่มหลง วิธีการทำเสน่ห์ของปู่เจ้านั้น ผู้ประพันธ์ประพันธ์เป็นร่ายสุภาพพรรณนาถึงปู่เจ้าสมิงพรายประกอบพิธีไสยศาสตร์ ทำให้พระลอเกิดความรู้สึกหลงใหลในพระเพื่อนพระแพง โดยเขียนยันต์ลงบนธงสามชาย แล้วติดไว้บนยอดต้นตะเคียน เมื่อลมพัดผ่านต้นตะเคียนก็นำมนต์ไปถึงพระลอ ทำให้เกิดความรัญจวนถึง ๒ นาง เวทมนตร์คาถาของปู่เจ้าในครั้งที่ ๑ และที่ ๒ นั้นปรากฏว่า ฝ่ายพระมารดาของพระลอ  สามารถหาหมอมาแก้ไขได้ พอถึงครั้งที่ ๓ ปู่เจ้าใช้ภูตผีปิศาจไปรบกับผีของเมืองพระลอ เมื่อได้ชัยชนะแล้วก็ใช้ “สลาเหิน” คือ การเสกหมากพลูให้กลายเป็นแมลงภู่ แล้วบินไปตกในพานหมากของพระลอ กลับกลายเป็นหมากพลูดังเดิม พอพระลอเสวย ก็เกิดการลุ่มหลง ต้องออกเดินทางมาหาพระเพื่อนพระแพง เมื่อมาถึงแม่น้ำกาหลง ปู่เจ้าก็ใช้ไก่แก้วซึ่งมีผีสิงไปล่อให้พระลอติดตามไปอย่างรวดเร็ว จนได้พบกับ ๒ นาง

                  การทำเสน่ห์ของปู่ ในครั้งแรก ท่านเอาไม้เลี้ยง ไม้ไล่ ไม้ไผ่ มาไขว้เป็นลูกกลม ๆ คล้ายตะกร้อ เขียนรูปพระลออยู่ตรงกลาง เขียนรูปพระนางทั้ง 2 กอดคนละข้างและเขียนยันต์เป็นขอบ และกวักมือไปที่ยอดต้นยางใหญ่ 7 คนโอบ ยอดต้นยางค้อมมาหาปู่ ท่านเอาลูกตะกร้อลงยันต์นั้นวางบนยอดยางและปล่อยให้ดีดออกไปตามลมถูกพระลอ หลังจากนั้นพระลอก็เพ้อคลั่งอยากไปหาพระเพื่อนพระแพง เสด็จพ่อเห็นท่าไม่ดี รู้ว่าลูกโดนของ จึงไปหาหมอหายาดีทั่วสารทิศมารักษา ในที่สุดครั้งแรกคณะแพทย์หลวง ก็สามารถแก้ได้

                  เมื่อปู่เจ้าท่านรู้ดังนั้นก็เอาใหม่ คราวนี้เปลี่ยนเป็นเอาธงสามชายมาเขียนยันต์ลงไปมากกว่าเก่า แล้วใช้ต้นตะเคียนขนาด 9 คนโอบ โน้มลงมาแล้วดีดธงสามชายไปถูกพระลอเป็นครั้งที่สอง คราวนี้พระลอเพ้อคลั่งยิ่งกว่าครั้งเก่า หมอเก่งในเมืองต่างจนปัญญากัน จึงต้องไปเชิญปู่หมอสิทธิไชย ซึ่งอาศัยอยู่ในป่าชานเมืองมารักษา ปู่หมอทำพิธีเชิญบารมีครูบาอาจารย์และเทพในเมืองมารักษา ในที่สุดก็ช่วยถอนได้เป็นครั้งที่สอง

                  ปู่เจ้าสมิงพรายเล็งญาณเห็นปู่หมอสิทธิไชยแก้มนต์ อีกทั้งยังตั้งมณฑลสามชั้นกันเมืองไว้อีก เมื่อปู่เจ้าเห็นดังนั้น ท่านจึงคิดจัดการให้แตกหัก ปู่เจ้าสมิงพรายเรียกหาเทพจากป่า น้ำ ทุกทิศ ทั้งยักษ์และปีศาจ ล้วนมาเฝ้าปู่เจ้า ปู่เจ้าตั้งเทพเป็นขุนศึกขี่ช้าง เสือ ราชสีห์ หมี หมู งู เงือก ม้าเผือก ควาย แรด ส่วนภูตผี ให้แปลงร่าง เป็นหัวกา หัวแร้ง หัวเสือ หัวช้าง หัวกวาง หัวสมัน พร้อมด้วยอาวุธ ไปเทียบพลกู่ก้องจนสะเทือนแผ่นดิน  ตามบทความนี้

๑๔๔ ปู่รำพึงถึงเทพดา หากันมาแต่ป่า มาแต่ท่าแต่นํ้า มาแต่ถํ้าคูหา ทุกทิศมานั่งเฝ้า พระปู่เจ้าทุกตำบล ตนบริพารทุกหมู่ ตรวจตราอยู่ทุกแห่ง ปู่แต่งพระพนัสบดี ศรีพรหมรักษ์ยักษ์กุมาร บริพารภูตปิศาจ ดาเดียรดาษมหิมา นายกคนแลคน ตนเทพยผู้ห้าวท้าวผู้หาญ เรืองฤทธิ์ชาญเหลือหลาย ตั้งเปนนายเปนมุล ตัวขุนให้ขี่ช้าง บ้างขี่เสือขี่สีห์ บ้างขี่หมีขี่หมู บ้างขี่งูขี่เงือก ขี่ม้าเผือกผันผาย บ้างขี่ควายขี่แรด แผดร้องก้องน่ากลัว ภูตแปรตัวหลายหลาก แปรเปนกากภาษา เปนหัวกาหัวแร้ง แสร้งเปนหัวเสือหัวช้าง เปนหัวกวางหัวฉมัน ตัวต่างกันพันลึก ลคึกกุมอาวุธ เครื่องจะยุทธยงยิ่ง เต้นโลดวิ่งระเบง คุกเครงเสียงคะครื้น พื้นไม้ไล่หินผา ดาษดากันผาดเผ้ง รเร้งร้องก้องกู่เกรียง เสียงสเทือนธรณี เทียบพลผีเสร็จสรรพ ปู่ก็บังคับทุกประการ จึ่งบอกสารอันจะใช้ ให้ทั้งยามนต์ดล บอกทั้งกลอันจะทำ ให้ยายำเขาเผือด มนตราเหือดหายศักดิ์ ให้อารักษ์เขาหนี ผีเขาแพ้แล้วไส้ กูจึงจะใช้สลาเหิร เดิรเวหาไปสู่ เชิญพระภูธรท้าว ชักมาสู่สองหย้าว อย่าคล้าคำกู สั่งนี้ ฯ

                  กองทัพของปู่เจ้าสมิงพรายบุกไปสู้กับกองทัพของพระเสื้อเมืองสรอง และเอาชนะได้ ผีป่าต่างบันดาลให้เกิดอาเพศทั่วเมืองสรอง ฟ้าผ่า ฟ้าเหลือง เกิดเมฆหมอก ปู่หมอสิทธิไชยเห็นดังนั้นก็ถอดใจทันที หมอสิทธิไชยกราบทูลนางบุญเหลือ พระชนนี ว่าไม่สามารถกันภูติป่าของปู่เจ้าสมิงพรายได้ นางถึงกับร่ำไห้ตีอก โศกเศร้า หม่นไหม้ที่ไม่สามารถช่วยลูกได้ หลังจากที่ได้ชัยชนะแล้ว ปู่เจ้าสมิงพรายจึงเสกสลาเหิร ลอยไปปะปนในหมากของพระลอ ครั้นพระลอหยิบเสวย ก็คิดถึงพระเพื่อนพระแพงใจจะขาด เกิดอาการคลุ้มคลั่งจะออกป่าให้ได้ แม้แต่หมอสิทธิไชยก็ไม่สามารถช่วยได้แล้ว พระลอจึงออกป่าไปในที่สุด

****สลาเหินหรือหมากลอยฟ้า หากพิจารณาดูให้ดี สลาเหินที่ปู่เจ้าสมิงพรายได้ทำให้ไปตกในพานของพระลอ ไม่ใช่เป็นเพียงลักษณะของไสยศาสตร์เพียงอย่างเดียว แต่กวียังแฝงความหมายของการส่งหมากและวัฒนธรรมการกินหมากผ่านไสยศาสตร์นั้นด้วย กล่าวคือ ในหนังสือลิลิตพระลอฉบับวิเคราะห์และถอดความได้ให้คำอธิบายของวัฒนธรรมการกินหมากหรือส่งหมาก ความว่า เป็นการแสดงการตอบรับไมตรีของเจ้าของบ้าน เพื่อแสดงความเคารพเจ้าของบ้าน เพื่อแสดงความรักของหนุ่มสาว เห็นได้จากวัฒนธรรมพม่าที่ฝ่ายหญิงสาวจะให้หมากหนึ่งคำกับผู้ชายที่เธอหมายปอง
ดังนั้นจึงตีความได้ว่าการแอบส่งหมากมาของฝ่ายหญิงพระเพื่อนพระแพงเป็นสัญญะที่สื่อให้พระลอรู้ว่าพระเพื่อนพระแพงตกหลุมรัก

ที่มา : https://www.dek-d.com/writer/41484/